‘Udar sreće‘: Završni udarac sa stilom

Pisac Alain Aubert u jednoj sceni filma “Udar sreće” (“Coup de chance”) otkriva kolegici iz srednje škole Fanny da je bio u Parizu, Barceloni, Londonu... I evo ga opet u Parizu, gdje su se njih dvoje slučajno sreli prvi put nakon srednje. U Alainovoj izjavi reflektirane su europske ekskurzije Woodyja Allena u novom mileniju. Bio je Allen u Londonu (“Završni udarac”, “Senzacionalna vijest”, “Kasandrin san”, “Upoznat ćeš visokog, tamnog stranca”), Barceloni (“Vicky Cristina Barcelona”) i Parizu (“Ponoć u Parizu”).

Sada se nanovo vratio u Pariz da bi u francuskoj produkciji i na francuskom jeziku snimio “Udar sreće” kao svoj jubilarni pedeseti i vjerojatno posljednji film, tempiran za hrvatsku kinodistribuciju istovremeno s njegovom velikom retrospektivom na HTV-u u sklopu koje su prikazani “Moćna Afrodita”, “Svi kažu volim te”, “Grimizna ruža Kaira”...

Woody je oduvijek štovao francusku kinematografiju. “Kad sam bio mladić, moji prijatelji i ja, svi mi u New Yorku koji smo željeli biti filmaši, bili smo pod velikim utjecajem francuske kinematografije”, rekao je jednom. Francuzi su štovali i Woodyja. “Oni rade dvije greške u vezi mene: misle da sam intelektualac jer nosim ove naočale i da sam umjetnik zato što moji filmovi gube novac”, svojedobno se našalio Allen.

No, šalu na stranu, nije slučajno da je Woody odlučio snimiti svoj moguće oproštajni film baš u Francuskoj. Pariz ga je, konačno, inspirirao za jedan od najboljih filmova u novom mileniju, spomenuti “Midnight In Paris”, kao i “Everyone Says I Love You” i “Café Society”, također djelomično snimljene u “gradu svjetla”.

Inspiracija je proradila i na snimanju “Coup de chance”, premda nešto drukčije vrste. Dok je “Ponoć u Parizu” fantazijska romantična komedija, “Udar sreće” samo naizgled starta kao rom-com. Film o slučajnosti, ironiji i (ne)sreći sličniji je Allenovim krimićima poput “Zločina i prekršaja”, tj. “Match Point” i “Scoop”.

Moglo bi se reći i da sačinjava neslužbenu trilogiju s potonja dva ostvarenja, a ako “Udar sreće” nije remek-djelo kao “Završni udarac”, superiorniji je “Senzacionalnoj vijesti” i zasigurno ponajbolji njegov film od “Jasmine French” navaomo, tj. jedan od boljih u novom mileniju, tim više uzme li se u obzir da ga je Woody snimio u 88. godini.

Kao i u “Matchpointu”, Allen ulazi u visoko (francusko) društvo, a tu je i preljubnička afera, u ovom slučaju Fanny (predivna Lou de Laâge) i Alaina (Niels Schneider), koja će pokrenuti lanac događaja. Alain je razveden, ali Fanny je udana, trofejna žena starijeg milijunaša Jeana Fourniera (Melvil Poupaud, zadnje viđen u filmovima “Jednog lijepog jutra” i “Jeanne du Barry”).

Jean “bogate čini još bogatijima” i sve što radi “uglavnom je legalno”, iako se o njemu šire tračevi da je odgovoran za nestanak i smrt bivšeg poslovnog partnera, a suprotnost je Alainu kao netko tko ne vjeruje u slučajnost i sreću. “Sreća ne postoji, ona se izaziva”, tvrdi Jean.

Susret s Alainom budi u Fanny zatomljenu romantiku kad joj on prizna da je bila njegova “prva ljubav”, “središte života”. “To me vratilo u prošlost. Bio je lud za mnom u srednjoj. Da mi je ranije prišao, možda bi mi život bio drukčiji”, govori Fanny prijateljici, a ova joj kasnije savjetuje “ostavi ga dok je još vrijeme”.

Jedan nalazak vodi do drugoga i eto afere. Kad Jean posumnja da ga Fanny vara i angažira detektiva (Gregory Gadebois) da je prati, njegova se sumnja pokazuje osnovanom i spreman je na sve da prekine ženinu aferu. Priča tada kreće mračnijim krimi-trilerskim putem koji Allen malčice humorno osvjetljava zaigranom jazz glazbom i uvođenjem lika Fannyne majke (Valerie Lemercier), ljubiteljice krimića i detektivskih romana, voljne preuzeti ulogu detektiva i istražiti tračeve vezane za zeta.

Više bi bilo nepristojno napisati, ali može se reći da je završnica osvježavajuća i da pristaje priči. Zanimljivo je da Woody prilagođava krimi zaplet mjestu radnje pa je “Coup de chance” umnogome “chabrolovski” film, nadahnut “Nevjernom ženom”, kao i romanima Georgesa Simenona poput “Plave sobe”, a u imenu i djevojačkom prezimenu glavnog ženskog lika spojio je dvije glumačke legende francuske kinematografije, Fanny Ardant i Jeanne Moreau.

Naravno, “Udar sreće” je i prepoznatljivo “allenovski” s rečenicama tipa “Život je velika mračna farsa”, istovremeno zabavan i (još više) melankoličan film. Sjetne boje jeseni u kadrovima legendarnog snimatelja Vittorija Storara (“Posljednji tango u Parizu”, “Apokalipsa danas”, “Posljednji kineski car”, “Dick Tracy”), koji je radio i recentnim Woodyjevim filmovima (“Wonder Wheel”, “Kišni dan u New Yorku”), sugeriraju da bi “Coup de chance” zaista mogao biti Allenov oproštaj. Takav je život. C’est la vie.